Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Espigo-d'aigo(-aupenco)
Potamogeton alpinus
Potamogetonaceae
Autre noum : Poutamot.
Nom en français : Potamot des Alpes.
Descripcioun :L'espigo-d'aigo-aupenco trachis dins li lau de mountagno. Fai dos meno de fueio, aquéli de surfàci, pas toujour presento, dounon d'èr à li de Potamogeton nodosus, alor qu'aquésti d'aigo soun proun longo, an ges de pecou e embrasson pas la tijo (au contro de P. praelongus di proun rare). Amo bèn lis aigo frejo emé gaire de matèri ourganico e proun de dióussigèno. Èi pèr acò que li cast de fedo dèvon resta liuen di lau de mountagno.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 0,1 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potamogeton
Famiho : Potamogetonaceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1800 à 2400 m
Aparado :
Vo
Juliet à setèmbre
Liò : Aigo
- Lau
- Mueio
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Potamogeton alpinus Balb., 1804